آب مروارید یا کاتاراکت چشمی همه سنین را تهدید می کند!

آب مروارید یک بیماری چشمی است که بر اثر کدر شدن عدسی به وجود می آید و باعث تاری دید می شود.

این بیماری که در اصطلاح علمی به آن کاتاراکت گفته می شود در صورتی که درمان نشود می تواند خطرساز باشد و باعث کاهش بینایی یا کوری شود.

آب مروارید معمولن در افراد مسن دیده می شود اما به دلایل مختلفی می تواند در کودکان و افراد جوان تر نیز وجود داشته باشد.

آب مروارید زمانی خود را بروز می دهد که عدسی چشم دچار تاری می شود و به مرور زمان تیره تر شده و شفافیت خود را از دست می دهد و بینایی فرد را دچار مشکل می کند.

خوشبختانه این بیماری به راحتی با یک جراحی ساده و سرپایی درمان می شود و بدون بازگشت است.

آب مروارید یا کاتاراکت چه زمانی رخ می دهد؟

حتنمن در مورد آب مروارید چیزهایی شنیده اید و یا شاید در پدر بزرگان و مادر بزرگان خود دیده اید.

البته این بیماری لزوما متعلق به افرادمسن نیست و حتی در کودکان و نوجوانان هم دیده می وشد.

آب مروارید یا کاتاراکت در حقیقت یعنی از دست رفتن شفافیت عدسی داخل چشم که نور از آن رد نمی شود و در نتیجه فرد دچار مشکلات بینایی می شود.

در بعضی موارد که بیماری شدت یافته باشد و علاوه بر آن دچار بیمای های دیگری هم شده باشد و نسبت به درمان دیر اقدام کرده باشد متاسفانه این بیماری منجر به کوری خواهد شد..

ابتلا به بیماری آب مروارید می تواند علت های مختلفی داشته باشد که از مهم ترین و شایع ترین آن ها می توان به کهولت سن اشاره کرد.

آب مروارید در هر شخص می تواند به علت های متفاوتی صورت گیرد.

افرادی که دچار این اختلال بینایی می شوند دیدشان شبیه به دید اجسام از پشت یک پنجره بخار گرفته است. یعنی محیط اطراف خود را تار و مبهم می بینند.

کاتاراکت می تواند یک یا هر دو چشم را درگیر کند اما نمی تواند از یک چشم به چشم دیگر منتقل شود.

این بیماری می تواند بر اثر نقصان مادرزادی یا ضربه به سر و چشم و افزایش سن اتفاق بیفتد. البته در بیشتر موارد در افراد بالای ۴۴ سال این بیماری دیده می شود.

آب مروارید می تواند در فعالیت های روزانه مثل رانندگی ( به خصوص در شب)، مطالعه و… تاثیر گذار باشد و فرد را دچار مشکل کند.

این بیماری چشمی به تدریج رشد می کند و در اوایل بیماری فرد از نظر وضوح دید مشکلی ندارد اما با گذشت زمان، با تاری دید رو به رو می شود و اگر درمان نشود منجر به کوری خواهد شد.

بیماری آب مروارید چه علائم و نشانه هایی دارد؟

اختلال چشمی آب مروارید یعنی کدر شدن عدسی چشم.

کدر شدن عدسی در اوایل بیماری می تواند نقطه ای باشد و بخشی از عدسی را درگیر کند اما رفته رفته با پیشرفت بیماری، عدسی کدرتر خواهد شد و نوری که از عدسی عبور می کند، منحرف می شود و در این حالت علائم شایع آب مروارید بروز پیدا می کند که عبارتند از:

• تاری دید و کاهش بینایی به خصوص در شب
• سفید شدن مردمک چشم
• حساس شدن به نور خورشید و نور لامپ
• احساس نیاز به نور بیشتر نسبت به سایرین برای خواندن و کارهای روزمره
• دیدن هاله در اطراف اجسام روشنایی
• بالا و پایین رفتن مکرر نمره چشم عینک یا لنز چشم
• اختلال در دیدن رنگ ها یا زرد دیدن رنگ ها
• از دست رفتن شفافیت عدسی و تاری دید

آیا نوزادان هم دچار آب مروارید می شوند؟

آب مروارید فقط در افراد مسن دیده نمی شود و می تواند دلایل مادرزادی داشته باشد.

این نوع از کاتاراکت اغلب بدون علائم است و سه ماه بعد از تولد یا در بعضی از موارد هنگام تولد عدسی چشم سفید می شود.

اگر نوزادی دچار آب مروارید باشد به مروز زمان علائم آن از سوی پدر و مادر قابل تشخیص خواهد بود.

چرا آب مروارید در چشم تشکیل می شود؟

کاتاراکت یا آب مروارید باعث کدر شدن عدسی چشم می شود و نور از آن رد نمی شود و یا مسیر نور منحرف می شود. در اثر عوامل متعددی رخ می دهد که از مهم ترین آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• افزایش سن (معمولن بعد از ۴۴ سالگی به بعد اتفاق می افتد)
• ژنتیک و مادرزاد
• مصرف برخی از داروها مانند کورتون
• تماس مستمر و طولانی در آفتاب (اشعه فرابنفش)
• ابتلا به بیماری دیابت
• سوء تغذیه
• ضربه به چشم و عدسی
• ضربه به سر که باعث اختلال در روند تغذیه عدسی می شود
• برخورد با اشعه X یا یونیزه
• برخورد با با اشعه گامای ناشی از تلویزیون های قدیمی

چند نوع آب مروارید چشمی وجود دارد و رایج ترین آن کدام است؟

بیماری کاتاراکت چند نوع مختلف دارد که هر کدام از لحاظ ظاهری با یکدیگر متفاوت هستند و می تواند مشکلات متفاوتی را هم برای بیمار ایجاد کند. انواع بیماری آب مروارید عبارتند از:

1. کاتاراکت هسته ای:

این نوع از آب مروارید بر مرکز عدسی تاثیر می گذارد و به مرور زمان رنگ عدسی به رنگ زرد تغییر می یابد و میزان دید فرد کاهش پیدا می کند.

با گذشت زمان و پیشرفت آب مروارید ممکن است رنگ عدسی حتی قهوه ای رنگ شود.

تغییر رنگ در عدسی می تواند منجر به مشکل سایه های رنگ شود

1. کاتاراکت کورتیکال:

این نوع از آب مروارید بر لبه های عدسی تاثیر می گذارد و با پیشرفت بیماری رگه های کدر شده عدسی به مرکز می رسند و برای راه عبوری نور از عدسی، اختلال ایجاد می کنند.

1. کاتاراکت زیر کپسول خلفی:

این نوع آب مروارید بر پشت عدسی تاثیر می گذارد. به این صورت که کاتاراکت در زیر کپسول خلفی به صورت یک قسمت کوچک و مات که معمولن پشت عدسی چشم است (درست درمسیر نوری) ایجاد می شود.

سرعت پیشرفت این نوع آب مروارید نسبت به دیگر انواع این بیماری بیشتر است.

1. کاتاراکت مادرزادی:

بعضی از افراد از بدو تولد با آب مروارید متولد می شوند و در سن کودکی این اختلال در آن ها رشد می یابد.

این نوع از آب مروارید می تواند ژنتیکی و یا همراه با عفونت داخل رحمی یا تروما باشد.

روش های تشخیص آب مروارید چیست؟

زمانی که فرد دچار علائم این بیماری شد بایستی به چشم پزشک مراجعه کند، و او می توند با معاینه ی چشم بیمار وسعت و وجود آب مروارید را تشخیص دهد.

البته اختلالات دیگر چشمی نیز می تواند علاوه بر کاتاراکت بر کاهش وضوح دید و تاری دید تاثیر داشته باشد، مثل مشکلات پرده شبکیه و یا عصب بینایی.

در صورتی که فرد دچار این اختلالات باشد ممکن است بعد از جراحی، دید کاملی به دست نیاورد. همچنین در صورتی که این اختلالات در فرد شدیدتر باشد ممکن است بعد از عمل کاتاراکت دید فرد حتی بهبود هم نیابد.

چشم پزشک با بررسی وضعیت چشمان بیمار می تواند به او بگوید چند در صد بعد از عمل دید او بهبود می یابد.

 

برای تشخیص بهتر پزشک و اطلاع از میزان و وسعت وجود آب مروارید در چشمان بیمار پزشک بایستی با بررسی سوابق و علائم بیماری، آزمایش هایی را انجام میدهد که عبارتند از:

• معاینه حالت ظاهری چشم و چک کردن حرکت های چشم بیمار
• معاینه چشم با دستگاه اسلیت لامپ
• بررسی میزان قدرت بینایی
• بررسی عکس العمل مردمک های چشم بیمار نسبت به نور
• تونومتری ( فشار چشم اندازه گیری می شود، در صورتی که فشار چشم بالا باشد ممکن است علائم گلوکوم یا همان آب سیاه باشد)
• استفاده از قطره های چشمی که به گشاد شدن مردمک چشم بیمار کمک می کند و به پزشک اجازه می دهد تا تمامی قسمت های عدسی و شبکیه را بررسی نماید.

آیا آب مروارید قابل پیشگیری است؟

به طور کلی نمی توان گفت روش قطعی برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری وجود دارد. اما در بعضی منابع آنتی اکسیدان ها مانند میوه ها و سبزیجات، در پیشگیری از بروز علائم آن بی تاثیر نیستند.

علاوه بر این عدم مصرف دخانیات، مشروبات الکلی ، قرار نگرفتن در معرض نور آفتاب به طور مداوم و اشعه ی فرا بنفش، اصلاح رژیم غدایی روزمره می تواند در پیشگیری از ابتلا به کاتاراکت موثر باشد.

جراحی آب مروارید

هنگامی که فرد بر اثر تاری دید به پزشک مراحعه می کند و تشخیص پزشک علت تاری دید وی بر اثر آب مروارید باشد، در صورتی که میزان آن کم باشد یا به اصطلاح هنوز نرسیده باشد، عینک طبی برای او تجویز می شود.

اما اگر بیماری رشد پیدا کرده باشد و عینک دیگر به بینایی فرد کمکی نکند، بهترین و موثرترین روش، عمل جراحی است.

این بیماری با روش دارویی درمان نمی شود و فقط جراحی کاتاراکت می تواند چشمان بیمار را مداوا کند.

عمل جراحی بسیار سبکی ادارد و در عرض چند دقیقه به صورت سرپایی و بی حسی انجام می شود.

دوران نقاهت کوتاهی دارد و پس از آن در بیمارانی که فقط مشکل آب کاتاراکت در آن ها دیده شده است، بلافاصله بینایی شان بهبود می یابد.

ادامه مطلب

اپتومتریست: سحر قاسمی